Niet voor iedereen is goed slapen heel gewoon. Bijna iedereen heeft wel eens slaapproblemen en ongeveer de helft van de Nederlanders slaapt niet zoals ze eigenlijk zouden willen. En dat is best veel! Maar waar hebben we het dan over en wat zijn de meest voorkomende slaapproblemen?
Een slaapprobleem is geen slaapstoornis
Een slaapprobleem hoeft niet direct een slaapstoornis te zijn. Pas als iemand een langere periode last heeft van slaapproblemen en de problemen chronisch zijn, spreken we van een slaapstoornis.
Een voorbeeld van een slaapstoornis die veel voorkomt is slaapapneu. Bij apneu heeft iemand tijdens de nacht een verstoorde ademhaling heeft. Een ander voorbeeld is narcolepsie, waarbij iemand continue de drang heeft om in slaap te vallen. In dit artikel beperken we het tot de slaapproblemen waar we bijna allemaal weleens mee te maken hebben. De een heeft hier alleen in veel grotere mate last van dan de ander.
Veel voorkomende slaapproblemen
Een slaapstoornis komt minder vaak voor dan een slaapprobleem. Eigenlijk durf ik wel te stellen dat bijna iedereen weleens problemen heeft met slapen. Ongetwijfeld herken jij ook wel een of meer van de onderstaande slaapproblemen.
1. Slaaptekort
Een slaaptekort is precies wat het zegt en ontstaat als je te weinig hebt geslapen. Dit kan komen door een drukke week op het werk of een weekend feesten, maar het kan er ook langzaam insluipen zonder dat je het echt door hebt. Dit komt voor wanneer je gedurende een langere periode elke nacht net even te weinig slaap pakt en zo langzaam een tekort opbouwt. Een slaaptekort kan veel invloed hebben op je lichaam. Zelfs na één nacht slecht slapen kan je concentratievermogen al achteruitgaan, wordt je immuunsysteem zwakker en kun je emotioneler reageren op gebeurtenissen.
2. Te veel slapen
Ja, ook dat kan. En te veel slapen is helemaal niet zo goed voor je, al lijkt het nog zo heerlijk. De klachten die gerelateerd zijn aan een ‘slaapovervloed’ zijn onder andere: cardiovasculaire problemen (zoals een hoge bloeddruk en hartkwalen), stofwisselingsproblemen en diabetes. Gewoon opstaan als de wekker gaat dus! Een uurtje later op in het weekend is heerlijk, maar probeer dan ook niet de hele ochtend in bed te liggen.
3. Niet in slaap kunnen vallen
Ken je dat gevoel dat je echt moet slapen, maar het gewoonweg niet lukt? Dat je de volgende ochtend vroeg en fris moet opstaan, maar de slaap niet kunt vatten? Niet in slaap kunnen vallen is een ontzettend vervelend probleem waar volgens mij iedereen weleens last van heeft. Gelukkig zijn er verschillende dingen die je kunt om makkelijker in slaap te vallen. Een belangrijke factor is iig om ervoor te zorgen dat je ontspannen naar bed gaat. Een goeie bron van info en slaaptips heb je met deze website iig al gevonden;)
4. Vaak wakker worden
Misschien heb je wel helemaal geen problemen met in slaap vallen en opstaan, maar word je ’s nachts erg vaak wakker. Als je ’s nachts niet goed kunt doorslapen – bijvoorbeeld door geluid, nachtmerries, plassen, lichamelijke klachten of simpelweg omdat je niet diep slaapt – voel je je bij het wakker worden moe en uitgeput. Je hebt niet het gevoel dat je ‘echt’ geslapen hebt. Je bent niet goed uitgerust en logischerwijs zal dit leiden tot grote vermoeidheid overdag.
5. Te vroeg wakker worden
Je wordt om 5 uur wakker en kunt de slaap niet meer vatten? Ook te vroeg wakker worden is niet altijd fijn. De redenen hiervoor kunnen verschillend zijn. Misschien heb je een spannende dag voor de boeg en is je lichaam te alert, of word je afgeleid door omgevingsgeluiden rond dat vroege tijdstip. Het kan natuurlijk ook met je ritme te maken hebben. Zelf lukt het me niet goed meer om uit te slapen in het weekend. Nu vind ik dat meestal niet zo’n probleem omdat ik graag wat aan mijn dag heb. Maar ook als ik op stap ben geweest en laat in bed lig dan word ik nog steeds vroeg wakker. En dat is weleens jammer:)
6. Moeite met opstaan
Ik blijf het er soms moeilijk mee hebben. Zeker in de winter als het koud en donker is en de wekker veel te vroeg gaat dan geef ik nog regelmatig een tik op die snooze-knop. Niet iedereen is dan ook een ochtendmens en niet iedereen springt ’s ochtends vrolijk uit z’n bed. Waarom opstaan voor sommigen (of velen) zo moeilijk is? Dit heeft grotendeels te maken met het verschuiven van het slaap-waakritme waarbij melatonine een belangrijke rol speelt.
Als het ’s avonds donker wordt maakt ons lichaam melatonine aan (ook wel het slaaphormoon genoemd). Als je ’s avonds laat erg actief bent (bv sport). Of wanneer je nog veel aan blauw licht wordt blootgesteld van bijvoorbeeld je smartphone, dan wordt de aanmaak van melatonine onderdrukt. Je lichaam komt dan pas later in de ”slaapstand”. En dat heeft zowel invloed op het in slaap vallen als op het opstaan in de ochtend. In de ochtend, onder invloed van licht, wordt het waakhormoon cortisol aan gemaakt waardoor we wakker (zouden moeten) worden. Daarom is het in de winter ook lastiger (lees; onnatuurlijk) om vroeg op te staan als het nog donker is.
7. Overmatig snurken
Heb je last van een snurkende partner? Ontzettend vervelend! Ons eigen gesnurk horen we tenminste niet… Snurken wordt veroorzaakt door een belemmering in de keel en kan voor veel slapeloze nachten zorgen (bij de partner vooral). Gelukkig kan snurken vaak aangepakt worden door gezonder te leven. Bijvoorbeeld door af te vallen of door slechte gewoonten als roken en drinken uit je leven te bannen. Verder zijn er verschillende hulpmiddelen op de markt waaronder neusspreiders, bitjes en zelfs een online oefenprogramma om de spieren in de keel te trainen.
Welke van bovenstaande slaapproblemen is voor jou het meest herkenbaar?
